Η Ελλάδα βρέθηκε πρόσφατα στο διεθνή «φακό» λόγω της αναστολής λειτουργίας άνω των 750 σχολείων – πάνω από το 5 % του συνόλου – εξαιτίας της συνεχιζόμενης πτώσης στις γεννήσεις. Παράλληλα, η δήλωση «The death of Greece» του Έλον Μασκ προσδίδει επείγουσα δημοσιότητα στον δημογραφικό κίνδυνο.
Η εικόνα της κρίσης στα σχολεία
Η νέα σχολική χρονιά θα ξεκινήσει με 766 σχολεία εκτάκτως κλειστά — λόγω μη συμπλήρωσης του ελάχιστου ορίου των 15 μαθητών Financial Times.
Μείωση κατά 19 % στον αριθμό των μαθητών στα δημοτικά από το 2018 έως σήμερα — πάνω από 111.000 λιγότεροι μαθητές Financial Times.
Οι περιοχές της νησιωτικής και ηπειρωτικής περιφέρειας, ακόμη και στην Αττική, επηρεάζονται: μαθητές ταξιδεύουν έως και 80 χλμ την ημέρα για να φτάσουν στο σχολείο Financial Times+1.
Η γονιμότητα έχει πέσει στο 1.35 παιδιά/γυναίκα — μία από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη,
Ετήσια γεννήσεις μειώθηκαν κάτω από τις 80.000 το 2022, ενώ οι θάνατοι το 2023 ήταν διπλάσιοι των γεννήσεων. Από το 2011 οι θάνατοι ξεπερνούν τις γεννήσεις, ενώ η ομάδα γυναικών ηλικίας 20–40 μειώθηκε κατά 500.000 (31 %) από το 2001 έως το 2021 Financial Times
Οι ειδικοί μιλούν
Ο καθηγητής Δημογραφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Βύρων Κοτζαμάνης, εξηγεί:
«Από το 2011 οι θάνατοι ξεπερνούν τις γεννήσεις. Σήμερα κάθε χρόνο χάνουμε πληθυσμό αντίστοιχο μιας μικρής πόλης. Δεν είναι μόνο οι λίγες γεννήσεις, αλλά και η μετανάστευση νέων και μορφωμένων ανθρώπων στο εξωτερικό».
Η ερευνήτρια του ΕΚΚΕ, Μαρία Συρεγγέλα, σημειώνει:
«Η γονιμότητα δεν είναι μόνο οικονομικό θέμα. Έχει να κάνει με την ανασφάλεια, την έλλειψη στήριξης στη μητρότητα, τις δυσκολίες στέγασης και τη δυσκολία συνδυασμού οικογένειας και καριέρας».
Αλέξανδρος Ζαβός, δημοσιογράφος:«Το πρόβλημα δεν λύνεται με ένα επίδομα. Χρειάζεται στρατηγική για στέγη, παιδικούς σταθμούς κοντά στη δουλειά, φορολογικά κίνητρα και ολιστική στήριξη οικογένειας»
Byron Kotzamanis (Reuters):«Τα αμέσα μέτρα θα έχουν περιορισμένο αντίκτυπο. Χρειάζεται ουσιαστική πολιτική για να παραμείνουν οι νέοι στην Ελλάδα ή να επιστρέψουν»
Η ΕΛ.ΣΤΑΤ. έχει επιβεβαιώσει από το 2022 τη ραγδαία τάση συρρίκνωσης του ελληνικού πληθυσμού – οι γεννήσεις ήταν μειωμένες κατά 10,31% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Σε απόλυτους αριθμούς, το 2022 γεννήθηκαν 76.541 παιδιά, σχεδόν 9.000 λιγότερα από το 2021. Το 2023 η καθοδική τροχιά συνεχίστηκε. Για πρώτη φορά από το 1955, που τηρούνται επίσημα και έγκυρα στατιστικά στοιχεία, καταγράφονται πλέον λιγότερες από 80.000 γεννήσεις ετησίως στην Ελλάδα. Η οικονομική κρίση θεωρείται ότι επιτάχυνε την πτωτική τάση. Μερίδα των φίλα προσκείμενων στους Δημοκρατικούς αμερικανικών ΜΜΕ τείνει να δίνει ιδεολογικό πρόσημο στο δημογραφικό πρόβλημα, ότι δηλαδή όσοι ανησυχούν γι’ αυτό το ζήτημα και θέλουν να δοθούν κίνητρα ώστε να κάνουν οι οικογένειες παιδιά είναι κυρίως συντηρητικοί. Ομως, το δημογραφικό πρόβλημα είναι πραγματικό, οξύ και πέρα από ιδεολογίες. Ειδικά η Ευρώπη -ακόμα χειρότερα η Ελλάδα- αντιμετωπίζει ήδη προβλήματα, όπως π.χ. με πληρωμές συντάξεων ή με πληθυσμιακές «τρύπες» σε όλο και περισσότερα μέρη.
Αποσπασματικές Πολιτικές στην Ελλάδα
Η Ελλάδα έχει θεσπίσει κατά καιρούς μέτρα: α)Επιδόματα τέκνων και εφάπαξ γέννησης. β) Επέκταση άδειας μητρότητας και πατρότητας. γ)Μειωμένα τιμολόγια για πολύτεκνους.
Ωστόσο, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι πρόκειται για πυροσβεστικές λύσεις. Όπως εξηγεί ο δημογράφος Αλέξανδρος Ζαβός: «Το πρόβλημα δεν λύνεται με ένα επίδομα. Χρειάζεται ολιστική πολιτική: στέγη για νέους, παιδικοί σταθμοί κοντά στον τόπο δουλειάς, στήριξη για γυναίκες στην αγορά εργασίας και φορολογικά κίνητρα για οικογένειες».
Τι κάνουν άλλες χώρες
Γαλλία: Δωρεάν παιδικοί σταθμοί, ισχυρά επιδόματα και προγράμματα στέγασης νέων.
Σουηδία: Ισορροπία εργασίας-οικογένειας με γενναιόδωρες γονικές άδειες.
Ουγγαρία: Χορήγηση δανείων που «σβήνουν» με τη γέννηση παιδιών.
Η Ελλάδα, συγκριτικά με άλλες χώρες , βρίσκεται πίσω σε εφαρμογή συστηματικής δημογραφικής στρατηγικής.
Οι κοινωνικές επιπτώσεις
Άδεια χωριά και περιφέρειες: Σχολεία και παιδικοί σταθμοί κλείνουν.
Υγεία και συντάξεις: Λιγότεροι εργαζόμενοι για να στηρίξουν περισσότερους συνταξιούχους.
Άμυνα και εθνική ασφάλεια: Στρατός με συνεχώς μικρότερο αριθμό νέων.
Συμπέρασμα – Το «σήμα κινδύνου»
Το σχόλιο του Έλον Μασκ μπορεί να φαίνεται υπερβολικό, αλλά λειτουργεί σαν καμπανάκι. Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια υπαρξιακή πρόκληση. Η συρρίκνωση του πληθυσμού δεν είναι ένα στατιστικό νούμερο – είναι η ζωή στα χωριά, η βιωσιμότητα της οικονομίας, η ισορροπία του κοινωνικού κράτους. Το κλείσιμο εκατοντάδων σχολείων δεν είναι απλώς εκπαιδευτικό ζήτημα — είναι σύμπτωμα που αναδείχθηκε στα εκατομμύρια των χαμένων γεννήσεων και την εκροή νεολαίας. Η ρητορική «The death of Greece» του Elon Musk μπορεί να σοκάρει, αλλά αντανακλά την ανησυχία της διεθνούς κοινότητας. Οι πολιτικές της Ελλάδας, παρ' όλες τις ενισχύσεις, παραμένουν αποσπασματικές. Αυτό που χρειάζεται είναι ολιστική στρατηγική που θα αλλάξει την καθημερινότητα, την οικονομική ασφάλεια και την κυρίαρχη νοοτροπία για τη φροντίδα της οικογένειας και της ζωής στην περιφέρεια. Και αυτή η πολιτική δεν πρέπει να γίνει αύριο αλλά «εχθές» Γιατί το μέλλον δεν μπορεί να περιμένει !!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου